انسان و طبیعت (1)

امروزه همه از خطر جنگ، انفجار جمعیت و یا آلودگی هوا و آب سخن می گویند. اما معمولاً همان افرادی که این مشکلات را تشخیص می دهدند از ضرورت «توسعه»ی بیشتر، و یا جنگ علیه «بدبختی بشری» که از شرایط تحمیل شده توسط نفسِ وجود زمینی بشر ناشی شده سخن می گویند. به سخن دیگر، آنان مایل اند تا مسائل و مشکلات ناشی از برهم زدن توازن بین انسان و طبیعت را از طریق فتح و سلطه بیشتر بر طبیعت حل کنند.
معدودی حاضرند بپذیرند که امروزه حادترین مسائل و مشکلات اجتماعی و تکنیکی که بشر با آنها رو به روست نه به خاطر «عدم توسعه یافتگی» و بلکه به دلیل «توسعه یافتگی بیش از حد» اوست. معدودی حاضرند با واقعیت عریان رو به رو شوند و این حقیقت را بپذیرند که مادامی که شیوه نگرش و برخورد انسان نسبت به طبیعت و کل محیط طبیعی نگرشی تجاوزکارانه و جنگجویانه است امیدی بر صلح و آرامش در جامعه انسانی نیست. علاوه بر این، شاید همه به تحقیق در نمی یابند که برای حصول به چنین صلح و آرامشی با طبیعت ابتدا به صلح و آشتی با نظم روحانی و معنوی عالم نیاز است. برای صلح و آشتی با زمین، ابتدا باید با آسمان آشتی کرد.

---

سید حسین نصر - انسان و طبیعت، بحران معنوی انسان متجدد- دفتر نشر فرهنگ اسلامی